de Finibus Bonorum et Malorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Schiche, Theodor, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Sed quid attinet de
rebus tam apertis plura requirere? ipsi enim quaeramus a[*]a e RNV nobis stellarum motus contemplationesque
rerum caelestium eorumque omnium, quae naturae
obscuritate occultantur, cognitiones quem ad modum[*]cognitiones quem ad modum N2 cogni-
tionesque admodum
nos moveant, et quid historia delectet, quam solemus
persequi usque ad extremum, cum praetermissa repetimus,[*]add. Se. inchoata persequimur. nec vero sum nescius
esse utilitatem in historia, non modo voluptatem.
quid,
cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici[*]elici dett. dici BERN
duci V potest,
cum voluptate legimus? quid, cum volumus nomina
eorum, qui quid gesserint,[*]gesserunt R nota nobis esse, parentes,
patriam, multa praeterea minime necessaria? quid,
quod homines infima[*]infirma BE fortuna, nulla spe rerum gerendarum, opifices denique delectantur[*]delectentur RNV historia? maximeque[*]que om. R eos videre possumus res gestas audire et legere
velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute.
quocirca intellegi necesse est in ipsis rebus, quae
discuntur et cognoscuntur, invitamenta[*]invita—menta (lineola et ta poste-
rius ab alt. m. scr., ta in ras.) N invita mente BE invita|et
mente R in vita mentem V inesse, quibus
ad discendum cognoscendumque moveamur.
Ac veteres quidem philosophi in beatorum insulis fingunt
qualis futura[*]futura Clericus (ad Aeschinis
Axioch. 17); natura sit vita sapientium, quos cura omni
liberatos, nullum necessarium vitae cultum aut paratum[*]aut apparatum Lamb.
requirentis, nihil aliud esse[*]esse om. BE acturos putant, nisi
ut omne tempus inquirendo[*]in...qendo E in querendo RV inquerendo N ac discendo in naturae
cognitione consumant. Nos autem non solum beatae
vitae istam esse oblectationem videmus, sed etiam levamentum
p.183
miseriarum. itaque multi, cum in[*]in om. BER potestate
essent hostium aut tyrannorum, multi in custodia,
multi in exilio dolorem suum doctrinae studiis levaverunt.[*]levarunt BE
princeps huius civitatis Phalereus[*]phalereus R phalerius BEN phalerus V Demetrius
cum patria pulsus esset iniuria, ad Ptolomaeum se
regem Alexandream[*]alexandriam RNV contulit. qui cum in hac ipsa[*]ipsa om. BE philosophia, ad quam te hortamur, excelleret Theophrastique esset auditor, multa praeclara in illo calamitoso
otio scripsit[*]scripsit ed. Veneta 1494; scribit non ad usum aliquem suum, quo erat
orbatus, sed animi cultus ille erat ei quasi quidam
humanitatis cibus. equidem e Cn. Aufidio, praetorio,
erudito homine, oculis capto, saepe audiebam, cum
se lucis magis quam utilitatis desiderio moveri diceret.
somnum denique nobis, nisi requietem corporibus et
medicinam quandam laboris afferret, contra naturam
putaremus datum; aufert enim sensus actionemque
tollit omnem. itaque si aut requietem natura non
quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi, facile pateremur, qui[*]qui N2 quin etiam nunc agendi aliquid
discendique causa prope contra naturam vigilias suscipere soleamus.[*]soleamus valeamus R
20
Sunt autem etiam clariora vel plane perspicua
minimeque dubitanda indicia[*]inditia N iudicia naturae, maxime scilicet
in homine, sed in omni animali, ut appetat animus
aliquid agere semper[*]agere semper aliquod BE neque ulla condicione quietem
sempiternam possit pati. facile est hoc cernere in
primis puerorum aetatulis. quamquam enim vereor,
ne nimius in hoc genere videar, tamen omnes veteres
philosophi, maxime nostri, ad incunabula accedunt,
quod[*]quod RNV qui BE in pueritia facillime se arbitrantur[*]arbitrantur RNV
[*]arbitrentur BE naturae voluntatem[*]voluntatem Lamb. voluptatem posse cognoscere. videmus igitur ut conquiescere
p.184
ne infantes quidem possint. cum vero paulum processerunt,[*]processerunt Non. processerint lusionibus vel laboriosis[*]laboriosius Non.
delectantur,[*]cum ... delectantur Non. p. 211 cum hi vero Non.
ut ne verberibus quidem deterreri possint, eaque
cupiditas agendi aliquid adolescit una cum aetatibus.
itaque, ne si[*]ne si edd. nisi iucundissimis quidem nos somniis usuros
putemus, Endymionis somnum nobis velimus dari,
idque si accidat, mortis instar putemus.