de Natura Deorum, Cicero, Marcus Tullius, creator; Plasberg, Otto, 1869-1924, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
primum igitur
quidque considera quale sit; arripere enim mihi videmini quasi vestro iure rem nullo modo probabilem.
Primum omnium quis tam caecus in contemplandis rebus umquam fuit, ut non videret species istas hominum
p.30
conlatas in deos aut consilio quodam sapientium, quo facilius animos imperitorum ad deorum cultum a vitae pravitate converterent, aut superstitione,
ut essent simulacra quae venerantes deos ipsos se adire
crederent. auxerunt autem haec eadem poetae pictores
opifices; erat enim non facile agentis aliquid et molientes deos in aliarum formarum imitatione servare.Accessit etiam ista opinio fortasse, quod homini homine pulchrius nihil videatur. Sed tu hoc physice non
vides, quam blanda conciliatrix et quasi sui sit lena
natura? an putas ullam esse terra marique beluam
quae non sui generis belua maxime delectetur? quod
ni ita esset, cur non gestiret taurus equae contrectatione, equus vaccae? an tu aquilam aut leonem aut
delphinum ullam anteferre censes figuram suae? quid
igitur mirum si hoc eodem modo homini natura praescripsit, ut nihil pulchrius quam hominem putaret? * *
eam esse causam cur deos hominum similis putaremus:
quid censes, si ratio esset in beluis, non suo quasque
generi plurimum tributuras fuisse?
At mehercule ego
(dicam enim ut sentio) quamvis amem ipse me tamen
non audeo dicere pulchriorem esse me quam ille fuerit
taurus qui vexit Europam; non enim hoc loco de ingeniis aut de orationibus nostris sed de specie figuraque quaeritur. quod si fingere nobis et iungere formas
velimus, qualis ille maritimus Triton pingitur, natantibus invehens beluis adiunctis humano corpori, nolis
esse. Difficili in loco versor; est enim vis tanta naturae, ut homo nemo velit nisi hominis similis esse—
et quidem formica formicae.