Timaeus, Scripta quae manserunt omnia Partis IV, Vol III. Cicero, Marcus Tullius, creator; Mueller, C. F. W. (Carl Friedrich Wilhelm), 1830-1903, editor
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Sic deus ille aeternus hunc
perfecte beatum deum procreavit. Sed animum haud
ita, ut modo locuti sumus, tum denique, cum corpus
ei effecisset, inchoavit; neque enim esset rectum minori parere maiorem; sed nos multa inconsiderate ac
temere dicimus. Deus autem et ortu et virtute antiquiorem genuit animum eumque ut dominum atque
imperantem oboedienti praefecit corpori, idque molitus
tali quodam est modo: Ex ea materia, quae individua
est et quae semper unius modi suique similis, et ex
ea, quae in corporibus dividua gignitur, tertium materiae genus ex duobus in medium admiscuit, quod
esset eiusdem naturae et quod alterius, idque interiecit inter individuum atque id, quod dividuum esset
in corpore.
Ea cum tria sumpsisset, in unam speciem
temperavit naturamque illam, quam alterius diximus,
vi cum eadem coniunxit fugientem et eius copulationis alienam; quae permiscens cum materia cum ex
tribus effecisset unum, id ipsum in ea, quae decuit,
membra partitus est. Iam partis singulas ex eodem
et ex altero et ex materia temperavit. Fuit autem
talis illa partitio: unam principio partem detraxit ex
toto, secundam autem primae partis duplam, deinde
tertiam, quae esset secundae sesquialtera, primae tripla,
deinde quartam, quae secundae dupla esset, quintam
inde, quae tertiae tripla, tum sextam octuplam primae,
postremo septimam, quae septem et viginti partibus
antecederet primae.
Deinde instituit dupla et tripla
intervalla explere partis rursus ex toto desecans; quas
in intervallis ita locabat, ut in singulis essent bina
media (vix enim audeo dicere medietates, quas Graeci
μεσότητας appellant; sed quasi ita dixerim, intellegatur; erit enim planius), earum alteram eadem parte
praestantem extremis eademque superatam, alteram
pari numero praestantem extremis parique superatam.
Sesquialteris autem intervallis et sesquitertiis et sesquioctavis sumptis ex his conligationibus in primis
intervallis sesquioctavo intervallo sesquitertia omnia
explebat, cum particulam singulorum relinqueret.
Eius
autem particulae intervallo relicto habebat numerus
ad numerum eandem proportionem conparationemque
in extremis, quam habent ducenta quinquaginta sex
cum ducentis quadraginta tribus, atque ita permixtum
illud, ex quo haec secuit, iam omne consumpserat.
Hanc igitur omnem coniunctionem duplicem in longitudinem diffidit mediaeque accommodans mediam quasi
decussavit, deinde in orbem intorsit, ut et ipsae secum et inter se ex commissura, quae e regione esset,
iungerentur, eoque motu, cuius orbis semper in eodem
erat eodemque modo ciebatur, undique est eas circumplexus.
Atque ita cum alterum esset exteriorem, alterum interiorem amplexus orbem, illum eiusdem naturae, hunc alterius notavit eamque, quae erat eiusdem, detorsit a latere in dexteram partem, hanc autem
citimam a mediana linea direxit ad laevam, sed principatum dedit superiori, quam solam individuam reliquit. Interiorem autem cum in sex partis divisisset,
septem orbis dispares duplo et triplo intervallo moveri iussit contrariis inter se cursibus. Eorum autem
trium fecit pares celeritates, sed quattuor et inter se
dispares et dissimilis trium reliquorum.