Satyrarum libri, Horace. The Works of Horace. Vol. II. Smart, Christopher, editor. Philadelphia: J. Whetham, 1836.
Made available under the Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Improbus, dum vitia quaedam declinant, in contraria incidere.
1
Ambubaiarum collegia, pharmacopolae,
2
mendici, mimae, balatrones, hoc genus omne
3
maestum ac sollicitum est cantoris morte Tigelli.
4
quippe benignus erat. contra hic, ne prodigus esse
5
dicatur metuens, inopi dare nolit amico,
6
frigus quo duramque famem propellere possit.
7
hunc si perconteris, avi cur atque parentis
8
praeclaram ingrata stringat malus ingluvie rem,
9
omnia conductis coemens obsonia nummis,
10
sordidus atque animi quod parvi nolit haberi,
11
respondet. laudatur ab his, culpatur ab illis.
12
Fufidius vappae famam timet ac nebulonis
13
dives agris, dives positis in fenore nummis:
14
quinas hic capiti mercedes exsecat atque
15
quanto perditior quisque est, tanto acrius urget;
16
nomina sectatur modo sumpta veste virili
17
sub patribus duris tironum. ‘maxime’ quis non
18
‘Iuppiter’ exclamat simul atque audivit? ‘at in se
19
pro quaestu sumptum facit hic?’ vix credere possis,
20
quam sibi non sit amicus, ita ut pater ille, Terenti
21
fabula quem miserum gnato vixisse fugato
22
inducit, non se peius cruciaverit atque hic.
23
siquis nunc quaerat ‘quo res haec pertinet?’ illuc:
24
dum vitant stulti vitia, in contraria currunt.
25
Maltinus tunicis demissis ambulat, est qui
26
inguen ad obscaenum subductis usque; facetus
27
pastillos Rufillus olet, Gorgonius hircum:
28
nil medium est. sunt qui nolint tetigisse nisi illas
29
quarum subsuta talos tegat instita veste,
30
contra alius nullam nisi olenti in fornice stantem.
31
quidam notus homo cum exiret fornice, ‘macte
32
virtute esto’ inquit sententia dia Catonis;
33
‘nam simul ac venas inflavit taetra libido,
34
huc iuvenes aequom est descendere, non alienas
35
permolere uxores.’ ‘nolim laudarier’ inquit
36
‘sic me’ mirator cunni Cupiennius albi.
37
audire est operae pretium, procedere recte
38
qui moechis non voltis, ut omni parte laborent
39
utque illis multo corrupta dolore voluptas
40
atque haec rara cadat dura inter saepe pericla.
41
hic se praecipitem tecto dedit, ille flagellis
42
ad mortem caesus, fugiens hic decidit acrem
43
praedonum in turbam, dedit hic pro corpore nummos,
44
hunc perminxerunt calones; quin etiam illud
45
accidit, ut cuidam testis caudamque salacem
46
demeterent ferro. ‘iure’ omnes: Galba negabat.
47
tutior at quanto merx est in classe secunda,
48
libertinarum dico — Sallustius in quas
49
non minus insanit quam qui moechatur. at hic si,
50
qua res, qua ratio suaderet quaque modeste
51
munifico esse licet, vellet bonus atque benignus
52
esse, daret quantum satis esset nec sibi damno
53
dedecorique foret. verum hoc se amplectitur uno,
54
hoc amat et laudat: ‘matronam nullam ego tango’,
55
ut quondam Marsaeus, amator Originis ille,
56
qui patrium mimae donat fundumque laremque,
57
‘nil fuerit mi’ inquit ‘cum uxoribus umquam alienis.’
58
verum est cum mimis, est cum meretricibus, unde
59
fama malum gravius quam res trahit. an tibi abunde
60
personam satis est, non illud, quidquid ubique
61
officit, evitare? bonam deperdere famam,
62
rem patris oblimare malum est ubicumque. quid inter-
63
est in matrona, ancilla peccesne togata?
64
Villius in Fausta, Sullae gener, hoc miser uno
65
nomine deceptus, poenas dedit usque superque
66
quam satis est, pugnis caesus ferroque petitus,
67
exclusus fore, cum Longarenus foret intus.
68
huic si muttonis verbis mala tanta videnti
69
diceret haec animus ‘quid vis tibi? numquid ego a te
70
magno prognatum deposco consule cunnum
71
velatumque stola, mea cum conferbuit ira?’
72
quid responderet? ‘magno patre nata puella est.’
73
at quanto meliora monet pugnantiaque istis
74
dives opis natura suae, tu si modo recte
75
dispensare velis ac non fugienda petendis
76
inmiscere. tuo vitio rerumne labores,
77
nil referre putas? quare, ne paeniteat te,
78
desine matronas sectarier, unde laboris
79
plus haurire mali est quam ex re decerpere fructus.
80
nec magis huic, inter niveos viridisque lapillos
81
sit licet, hoc, Cerinthe, tuum tenerum est femur aut crus
82
rectius, atque etiam melius persaepe togatae.
83
adde huc, quod mercem sine fucis gestat, aperte
84
quod venale habet ostendit nec, siquid honesti est,
85
iactat habetque palam, quaerit, quo turpia celet.
86
regibus hic mos est, ubi equos mercantur: opertos
87
inspiciunt, ne si facies, ut saepe, decora
88
molli fulta pede est, emptorem inducat hiantem,
89
quod pulcrae clunes, breve quod caput, ardua cervix.
90
hoc illi recte: ne corporis optima Lyncei
91
contemplere oculis, Hypsaea caecior illa,
92
quae mala sunt, spectes. ‘o crus, o bracchia.’ verum
93
depygis, nasuta, brevi latere ac pede longo est.
94
matronae praeter faciem nil cernere possis,
95
cetera, ni Catia est, demissa veste tegentis.
96
si interdicta petes, vallo circumdata — nam te
97
hoc facit insanum — , multae tibi tum officient res,
98
custodes, lectica, ciniflones, parasitae,
99
ad talos stola demissa et circumdata palla,
100
plurima, quae invideant pure adparere tibi rem.
101
altera, nil obstat: cois tibi paene videre est
102
ut nudam, ne crure malo, ne sit pede turpi;
103
metiri possis oculo latus. an tibi mavis
104
insidias fieri pretiumque avellier ante
105
quam mercem ostendi? leporem venator ut alta
106
in nive sectetur, positum sic tangere nolit,
107
cantat et adponit ‘meus est amor huic similis; nam
108
transvolat in medio posita et fugientia captat.’
109
hiscine versiculis speras tibi posse dolores
110
atque aestus curasque gravis e pectore pelli?
111
nonne, cupidinibus statuat natura modum quem,
112
quid latura sibi, quid sit dolitura negatum,
113
quaerere plus prodest et inane abscindere soldo?
114
num, tibi cum faucis urit sitis, aurea quaeris
115
pocula? num esuriens fastidis omnia praeter
116
pavonem rhombumque? tument tibi cum inguina, num, si
117
ancilla aut verna est praesto puer, impetus in quem
118
continuo fiat. malis tentigine rumpi?
119
non ego; namque parabilem amo Venerem facilemque.
120
illam ‘post paulo’ ‘sed pluris’ ‘si exierit vir’
121
gallis, hanc Philodemus ait sibi, quae neque magno
122
stet pretio neque cunctetur cum est iussa venire.
123
candida rectaque sit, munda hactenus, ut neque longa
124
nec magis alba velit quam dat natura videri.
125
haec ubi supposuit dextro corpus mihi laevom,
126
Ilia et Egeria est; do nomen quodlibet illi.
127
nec vereor, ne, dum futuo, vir rure recurrat,
128
ianua frangatur, latret canis, undique magno
129
pulsa domus strepitu resonet, vepallida lecto
130
desiliat mulier, miseram se conscia clamet,
131
cruribus haec metuat, doti deprensa, egomet mi.
132
discincta tunica fugiendum est et pede nudo,
133
ne nummi pereant aut puga aut denique fama.
134
deprendi miserum est: Fabio vel iudice vincam.